Kiedy obywatel Ukrainy może legalnie pracować na terytorium Polski
Zgodnie z przepisami powyższej ustawy obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku gdy jego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny lub jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Polski.
Jeżeli obywatel Ukrainy albo obywatel Ukrainy posiadający Kartę Polaka, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku do dnia określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów, i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r.
Pamiętać należy, że powyższe przepisy nie mają zastosowania do niektórych obywateli Ukrainy. Są to na przykład niektóre kategorie osób, które złożyły w Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej.
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny nadaje się numer PESEL, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Polski (tj. w urzędzie gminy/miasta).
Zezwolenie na pobyt czasowy
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub był uznawany za legalny udziela się, na jego wniosek, zezwolenia na pobyt czasowy. Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się jednorazowo na okres 3 lat. Wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy obywatel Ukrainy składa nie wcześniej niż po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski, ale nie później niż w okresie 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 r. Wniosek złożony przed upływem 9 miesięcy od dnia wjazdu pozostawia się bez rozpoznania. Obywatel Ukrainy, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy, jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę.
Obowiązki pracodawcy
Jeżeli pracodawca chce zatrudnić obywatela Ukrainy, jego obowiązkiem jest powiadomienie w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi. Ta procedura dotyczy zarówno obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski 24 lutego 2022 roku lub później, jak i osób, które przebywają legalnie w Polsce na innej podstawie, na przykład na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy. W sytuacji kiedy pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny powiadomienie następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl.
Pamiętać należy, że obowiązek powiadomienia właściwego powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni nie zwalnia pracodawcy z wykonania innych obowiązków związanych z zatrudnieniem, a nie wynikających wprost z powyższej ustawy. Takimi obowiązkami są na przykład: odpowiednia wysokość wynagrodzenia, które nie może być niższe niż płaca minimalna lub minimalna stawka godzinowa, obowiązek zawarcia umowy pisemnej, która uwzględnia warunki zawarte w oświadczeniu, jeszcze przed podpisaniem umowy przedstawienie tłumaczenia umowy na język zrozumiały dla obywatela Ukrainy, zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 7 dni od dnia podjęcia przez niego pracy.
Justyna Misiak
aplikant adwokacki