Milewska Legal
prawo umów

Umowa konsorcjum – czym jest i kiedy warto ją podpisać?

Autor Daria Milewska

Umowa konsorcjum nie jest nigdzie wprost uregulowana w przepisach. Natomiast w praktyce (w szczególności w branży budowlanej) jest niezwykle popularna. Pozwala bowiem realizować duże kontrakty, których bez pomocy innych podmiotów (konsorcjantów) po prostu nie bylibyśmy stanie wykonać (z powodów finansowych, kadrowych, technologicznych, czasowych, czy innych).

Umowa konsorcjum – czym się charakteryzuje?

Umowa konsorcjum jest szczególnym typem umowy współpracy pomiędzy co najmniej 2 różnymi podmiotami. Charakterystyczne dla umowy konsorcjum jest to, że konsorcjanci (tak bowiem nazywa się firmy, które uczestniczą w konsorcjum) „wchodzą” we współpracę wyłącznie pod konkretny projekt (np. konkretną inwestycję). Konsorcjanci nadal pozostają odrębnymi podmiotami gospodarczymi, a umowa konsorcjum nie kreuje żadnego stosunku podobnego do stosunku spółki.

Zasadniczo – w momencie szczęśliwego finału projektu, pod który powstało konsorcjum, umowa konsorcjum ulega rozwiązaniu, a konsorcjanci rozchodzą się i dalej działają zupełnie niezależnie od siebie.

Umowa konsorcjum najczęściej jest zawierana na początku projektu (aby w ogóle móc rozpocząć jego wykonywanie). Nie ma natomiast przeszkód, aby umowa konsorcjum została zawarta już w trakcie wykonywania umowy głównej (tak często się dzieje, gdy np. wykonawcy zależy na zwolnieniu kaucji gotówkowej dzięki skorzystaniu z zabezpieczenia w formie gwarancji bankowej/ubezpieczeniowej „wnoszonej” do konsorcjum przez innego konsorcjanta).

W przypadku zawierania umowy konsorcjum już w trakcie wykonywania umowy głównej konieczna jest zmiana umowy głównej w zakresie osoby wykonawcy (dotychczasowy wykonawca ustępuje miejsca kilku wykonawcom działającym jako konsorcjum). Takiej zmiany w zasadzie nie da się przeprowadzić bez zgody zamawiającego. Z tego powodu umowę konsorcjum zawieraną już w trakcie realizowania umowy głównej często ogranicza się warunkiem (tj. że wejdzie ona w życie pod warunkiem, że zamawiający wyrazi zgodę na zamianę wykonawcy na konsorcjum).

 

Umowa konsorcjum – kim są konsorcjanci i samo konsorcjum?

Członkami konsorcjum (czyli konsorcjantami) są praktycznie zawsze przedsiębiorcy (spółki lub osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą). Co istotne – poprzez zawarcie umowy konsorcjum nie tworzy się żaden odrębny i dodatkowy byt prawny, działający obok samych konsorcjantów. Konsorcjanci nie stają się więc „spółką”, konsorcjum nie posiada osobowości prawnej, czy osobnego majątku. Konsorcjum pozostaje więc jedynie umową.

Najczęściej jeden z konsorcjantów (lider) występuje jako reprezentant całego konsorcjum wobec zamawiającego i to z nim zamawiający dokonuje ustaleń, prowadzi negocjacje, od niego będzie przyjmował faktury i na jego konto dokonywał płatności.

Pozostali członkowie konsorcjum (partnerzy) wspomagają działanie lidera i wykonują przypisaną im w umowie konsorcjum część umowy głównej.

 

Masz pytania związane z tym tematem?


     

    Umowa konsorcjum – dlaczego się ją podpisuje? 

    Umowę konsorcjum zawiera się wtedy, gdy zależy nam na wykonaniu określonego projektu/zlecenia, a nie jesteśmy w stanie wykonać do własnymi siłami. Przy czym – przyczyny, z powodu których nie jesteśmy w stanie go wykonać samodzielnie, mogą być bardzo różne. Do najczęstszych należy:

    • brak wiedzy czy zasobów kadrowych do wykonania wszystkich elementów zlecenia (np. dla projektu wdrożeniowego IT mamy w zespole świetnych developerów, ale nie mamy testerów),
    • brak możliwości wykazania się stosownym doświadczeniem (np. jako firma zrealizowaliśmy zbyt małą liczbę podobnych projektów, aby być wystarczająco wiarygodnym wykonawcą dla naszego klienta),
    • brak wystarczających środków na realizację zlecenia (np. nie posiadamy zdolności kredytowej lub bank czy ubezpieczyciel nie chcą dać nam gwarancji bankowej/ubezpieczeniowej).

    W takich właśnie przypadkach, przy pomocy umowy konsorcjum, możemy skorzystać z doświadczenia, kadr, czy wiarygodności finansowej lub zasobów finansowych partnera (konsorcjanta). I dzięki temu (wspólnie z partnerem) wykonać umowę.

     

    Umowa konsorcjum – co powinno się w niej znaleźć?

    Nie ma przepisu, który nakazywałby, aby umowa konsorcjum zawierała określone postanowienia. Poza oczywistymi elementami (jak określenie stron, projektu, który objęty jest konsorcjum, czy prawa i sądu właściwego w razie sporu konsorcjantów), ważne jest aby w umowie konsorcjum wyraźnie i jednoznacznie wskazać:

    • jak wygląda podział zadań (pracy) pomiędzy poszczególnych konsorcjantów (tj. który z konsorcjantów wykonuje którą część umowy głównej z zamawiającym),
    • który z konsorcjantów pełni funkcję lidera konsorcjum i jakie ma w związku z tym prawa i obowiązki (np. reprezentuje całe konsorcjum przy odbiorach i podpisywaniu protokołów, jest podmiotem, który wystawia faktury zamawiającemu),
    • jak wygląda podział wynagrodzenia za wykonanie umowy głównej z zamawiającym pomiędzy konsorcjantów,
    • jak wygląda wewnętrzny (tj. w ramach konsorcjum) podział ryzyka i odpowiedzialności za wykonanie umowy głównej (np. z tytułu zwłoki w wykonaniu umowy).

    W umowach konsorcjum, które przygotowujemy w ramach MILEWSKA Legal, zawsze dodajemy też postanowienie określające w jakim stopniu każdy z konsorcjantów ponosi odpowiedzialność np. za szkodę czy za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, jeżeli nie będzie możliwe przypisanie tej odpowiedzialności konkretnemu z nich.

    Oczywiście konsorcjanci mogą do umowy konsorcjum wprowadzić szereg jeszcze innych postanowień. Ważne jest, aby umowa jasno określała prawa i obowiązki poszczególnych członków konsorcjum.

    Wróć do bloga

    Przeczytaj również

    Umowa B2B w pytaniach i odpowiedziach

    W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się współpraca na podstawie umowy B2B. Poniżej znajdują się odpowiedzi na wiele pytań o podstawowe kwestie dotyczące tego modelu współpracy.

    czytaj

    Umowa barterowa

    Czym jest umowy barterowa, czyli popularny „barter”? Czy jest uregulowana wprost w polskim prawie? Czy barter może mieć zastosowanie w klasycznym obrocie gospodarczym?

    W dzisiejszych czasach umowa barterowa jedną z form współpracy wybieraną przez przedsiębiorców, z których każdy jest w stanie zaoferować drugiemu towar lub usługę w zamian za inny towar lub usługę.

    czytaj

    Umowa sponsoringu – czy jest uregulowania prawnie?

    Umowa sponsoringu to umowa, która nie została wprost uregulowana w polskim prawie. W praktyce – umowa sponsoringu określa warunki współpracy między sponsorem (podmiotem, który decyduje się wesprzeć aktywność sponsorowanego w zamian za promocję swojej marki), a osobą sponsorowaną. Warto poznać cechy wyróżniające umowę sponsoringu oraz sytuacje, w których korzystne będzie jej zawarcie.

    czytaj

    Zakres usług

    milewska.legal © 2025 CCIFP