Rozwiązanie umowy o pracę w pytaniach i odpowiedziach

Jak można rozwiązać umowę o pracę?

Umowę o pracę można rozwiązać na kilka sposobów:

• porozumienie stron – czyli pisemna dodatkowa „umowa”, na podstawie której ustalane są warunki zakończenia współpracy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą (np. termin zakończenia pracy, ewentualne wykorzystanie zaległego urlopu, itp.);
• wypowiedzenie umowy przez pracownika lub pracodawcę – czyli rozwiązanie umowy po upływie okresu wypowiedzenia;
• rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika lub pracodawcę – czyli natychmiastowe rozwiązanie umowy (tzw. dyscyplinarka), którego można dokonać jedynie w określonych w kodeksie pracy przypadkach;
• upływ czasu – w przypadku umowy o pracę na czas określony lub próbny – umowa rozwiązuje się automatycznie z upływem określonego w niej terminu.

Czy można rozwiązać umowę na czas określony?

Tak. Można rozwiązać umowę na czas określony. Strony mogą w każdym czasie zadecydować o jej rozwiązaniu za porozumieniem stron. Ponadto, każda strona może też wręczyć drugiej jednostronne wypowiedzenie takiej umowy (co ważne – wypowiedzenie składane przez pracodawcę musi zawierać uzasadnienie).Co to jest okres wypowiedzenia?

Okres wypowiedzenia jest to czas oczekiwania pomiędzy wyrażeniem woli rozwiązania umowy a jej faktycznym rozwiązaniem(np. wypowiedzenie jest wręczane 30 kwietnia 2024, stosunek pracy rozwiąże się po 1 – miesięcznym okresie wypowiedzenia, czyli 31 maja 2024 roku – okres pomiędzy 30 kwietnia a 31 maja to właśnie okres wypowiedzenia). W zależności od tego, jak długo pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy, obowiązują różne okresy wypowiedzenia.

Zasadniczo – w okresie wypowiedzenia pracownik pracuje normalnie, zachowuje wszelkie prawa i obowiązki związane ze stosunkiem pracy.

W przypadku zawarcia umowy o pracę na okres próbny, okres wypowiedzenia waha się pomiędzy 3 dniami a 2 tygodniami (w zależności od tego, na jak długo zawarto umowę na okres próbny)

W przypadku zawarcia umowy na czas określony lub nieokreślony, okres wypowiedzenia wynosi:

• 2 tygodnie – jeśli pracownik był zatrudniony u tego pracodawcy przez co najmniej 6 miesięcy;
• 1 miesiąc – jeśli pracownik był zatrudniony u tego pracodawcy przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, ale krótszy niż 3 lata;
• 3 miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony u tego pracodawcy co najmniej 3 lata.

Czy można rozwiązać z pracownikiem umowę bez wypowiedzenia?

Tak. W niektórych, szczególnych, przypadkach umowę o pracę z pracownikiem można rozwiązać bez wypowiedzenia – czyli natychmiastowo. Będą to przypadki należące do jednej z trzech kategorii (inne sytuacje nie mogą być podstawą dyscyplinarki):

• ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych;
• popełnienie przestępstwa w czasie trwania zatrudnienia;
• zawiniona utrata koniecznych uprawnień.

Przypadkiem ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych będzie np. przyjście do pracy w stanie nietrzeźwości, niewykonanie polecenia pracodawcy albo opuszczenie miejsca pracy bez usprawiedliwienia.

Jeżeli chodzi o drugą grupę przyczyn należy pamiętać, że chodzi o przestępstwo, a nie wykroczenie. Musi ono zostać popełnione w czasie trwania zatrudnienia. Nie można więc na tej podstawie rozwiązać umowy o pracę, jeżeli do przestępstwa doszło przed zatrudnieniem pracownika.

Przykładem utraty koniecznych uprawnień będzie np. zawiniona utrata prawa jazdy przez pracownika, który jest zawodowym kierowcą. Dalsze zatrudnienie na takim stanowisku byłoby niemożliwe.