Do końca 2021 r. informacji o prowadzonych postępowaniach upadłościowych należało szukać w różnych źródłach – w praktyce najczęściej wiedzę o takim postępowaniu czerpano m. in. z odpisu KRS danego podmiotu. Od ponad pół roku funkcjonuje Krajowy Rejestr Zadłużonych, mający zawierać kompleksowe informacje w tym zakresie.
Europejska unifikacja
Obowiązek stworzenia krajowego systemu informacyjnego przez państwa członkowskie Unii Europejskiej przewidziano już w 2015 r. na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848. Od tej pory trwały prace nad wdrożeniem w Polsce rejestru dedykowanego postępowaniom upadłościowym – ostatecznie doszło do tego 1 grudnia 2021 r., a funkcjonalności rejestru wykraczają dalece poza same postępowania upadłościowe.
Szeroka zawartość Krajowego Rejestru Zadłużonych
Głównym zadaniem Krajowego Rejestru Zadłużonych jest gromadzenie kompleksowych informacji m. in. na temat podmiotów, wobec których były w przeszłości – albo są obecnie – prowadzone:
Dodatkowo, Krajowy Rejestr Zadłużonych zawiera informacje dotyczące wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, o ile m. in. ogłoszono upadłość tych spółek albo oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na niewystarczający majątek tych spółek.
Co może zaskoczyć, w Krajowym Rejestrze Zadłużonych znajdziemy też dłużników alimentacyjnych, zalegających z zapłatą alimentów za okres dłuższy niż 3 miesiące.
Ustawa o krajowym rejestrze zadłużonych zawiera długą listę danych, które zamieszcza się w tym systemie. Bynajmniej nie są to tylko dane teleadresowe zamieszczonych tam podmiotów – zasięg informacji jest znacznie szerszy, tak by można było z łatwością ustalić przynajmniej podstawowe wiadomości dotyczące postępowania lub statusu podmiotu.
Znaczenie Krajowego Rejestru Zadłużonych dla postępowania upadłościowego
Poza oczywistym ułatwieniem, polegającym na możliwości względnie prostego zapoznania się z sytuacją podmiotu zaangażowanego w postepowanie upadłościowe, ustawa o krajowym rejestrze zadłużonych wprowadziła też inne znaczące zmiany.
Najistotniejszą z nich jest konieczność składania wszelkich wniosków i pism w postępowaniu upadłościowym (a także w przedmiocie ogłoszenia upadłości) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – to oznacza, że wszystkie pisma (w tym wniosek o ogłoszenie upadłości) z reguły powinny być przesyłane do sądu nie w formie papierowej, ale wprowadzane do internetowego systemu (https://prs.ms.gov.pl/krz). Uwaga – ta zmiana nie dotyczy postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami!
Czy informatyzacja postępowania jest praktycznym pomysłem? Wstępna praktyka wskazuje, że tak – szczególnie dla osób niebędących profesjonalnymi pełnomocnikami, które chciałyby złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości samodzielnie. System po kolei prowadzi przez kolejne etapy sporządzania wniosku, zatem prawdopodobieństwo popełnienia błędu lub niezałączenia poszczególnych dokumentów zdecydowanie maleje.
Panuje powszechne przekonanie, że złożenie wniosku o upadłość spółki z o.o. i ogłoszenie jej upadłości przez sąd pozwala zarządowi spółki spać spokojnie. Taki pogląd wynika ze zbyt dużego skupienia się na treści art. 299 KSH, bez właściwej analizy przepisów prawa upadłościowego. W rzeczywistości jednak, nawet w przypadku ogłoszenia upadłości spółki, majątek członków zarządu może nie być chroniony. Dlaczego tak się dzieje?
Treść art. 299 KSH jest powszechnie znana wśród członków zarządu spółek z o.o., jednak nie jest to jedyna sankcja za niezgłoszenie wniosku o upadłość spółki we właściwym terminie. Okazuje się, że poza wierzycielami spółki, (nie)zgłoszeniem wniosku o upadłość może być zainteresowany także prokurator.
