Milewska Legal

Czy przedsiębiorca przed sądem musi korzystać z pomocy prawnika?

12 grudnia 2022

Poza pewnymi wyjątkami polskie prawo nie nakłada obowiązku korzystania z pomocy adwokatów lub radców prawnych w sprawach sądowych. Czy jednak są powody, dla których przedsiębiorcy (zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisane do CEIDG, jak i spółki) powinni poważnie zastanowić się nad skorzystaniem z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w sprawie sądowej? W niniejszym artykule przedstawiamy kilka powodów, dla których taka pomoc może być potrzebna.

Postępowanie gospodarcze

 Od listopada 2019 roku w prawie regulującym postępowanie sądowe (tzw. prawo procesowe) w sporach cywilnych wprowadzono szczególne zasady prowadzenia spraw gospodarczych (czyli przede wszystkim sporów pomiędzy przedsiębiorcami). Był to powrót do koncepcji, wedle której sprawy tego rodzaju powinny toczyć się na innych zasadach (wcześniej takie odrębne zasady obowiązywały od 1989 roku do maja 2012 roku).

Czym różnią się sprawy gospodarcze od zwykłych spraw cywilnych?

 Są prowadzone szybciej i trwają krócej (przynajmniej w teorii).

  1. Na stronach sporu spoczywają dodatkowe obowiązki formalne.
  2. Ograniczono dowody, z których mogą korzystać strony sporu.
  3. Od stron sporu wymaga się większej dyscypliny oraz precyzji w formułowaniu pism procesowych.

 

Jak długo trwa w sądzie sprawa gospodarcza?

 Na czas trwania sprawy sądowej wpływa wiele czynników – m. in. przedmiot sporu, ilość dowodów do przeprowadzenia, czy chociażby obciążenie ilością spraw poszczególnych sędziów. Aby przyspieszyć rozstrzyganie spraw gospodarczych, ustawodawca wprowadził kilka specjalnych reguł.

Część z nich dotyczy sposobu rozstrzygania spraw przez sądy (np. art. 4588 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego zobowiązuje przewodniczącego sądu oraz sąd do podejmowania czynności tak, aby rozstrzygnięcie w sprawie zapadło w ciągu sześciu miesięcy od dnia złożenia odpowiedzi na pozew). Inne – wprowadzają ograniczenia i obowiązki dla stron postępowania. Poniżej przedstawiamy kilka z nich.

Twierdzenia i dowody

 Strony sporu powinny w sposób wyczerpujący przedstawić swoje argumenty w pierwszych składanych w sprawie pismach procesowych. Powód obowiązany jest powołać wszystkie twierdzenia i dowody już w pozwie, zaś pozwany w odpowiedzi na pozew (art. 4585 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Jeżeli w trakcie sprawy pojawi się konieczność przedstawienia nowych twierdzeń i dowodów, a ich powołanie wcześniej nie było możliwe lub potrzebne, to strona powinna je przedstawić w terminie dwóch tygodnia od dnia, gdy ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania (art. 4585 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego).

Precyzyjne określenie żądań

 Aby przyspieszyć rozpoznawanie spraw, ustawodawca wprowadził zakaz rozdrabniania żądań. Strona występująca z żądaniem co do zasady nie może w toku postępowania formułować nowych roszczeń zamiast lub obok dotychczasowych. Tylko w przypadku zmiany okoliczności sprawy można dokonać zmiany roszczenia, a i to wyłącznie w zakresie wskazanym w przepisach.

Wyłączona została także możliwość dopozwania innych osób, które powinny lub mogą brać udział w sprawie jako pozwani. Pozwani natomiast w sprawach gospodarczych zostali pozbawieni możliwości składania powództw wzajemnych, co stanowi ograniczenie ich możliwości obrony.

Ograniczenia dowodowe

 Istotny wpływ na przebieg spraw gospodarczych mają ograniczenia dowodowe. Podstawowym dowodem w tych sprawach jest dokument. Zgodnie z art. 45811 Kodeksy postępowania cywilnego czynność strony, w szczególności oświadczenie woli lub wiedzy, z którą prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego, może być wykazana tylko dokumentem, o którym mowa w art. 773 Kodeksu cywilnego, chyba że strona wykaże, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niej niezależnych.

Możliwość korzystania z zeznań świadków została zaś ograniczona do sytuacji, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Powyższe ograniczenia dowodowe powinny być brane pod uwagę przez przedsiębiorców już w momencie wchodzenia w transakcje gospodarcze z innymi przedsiębiorcami. Wszelkie istotne prawnie czynności powinny być dokumentowane na wypadek konieczności ich udowodnienia w razie sporu sądowego.

Podsumowanie

 Zasygnalizowane powyżej niektóre ze szczególnych regulacji obowiązujących w sprawach gospodarczych prowadzą do wniosku, że przedsiębiorcy już w momencie zawierania umów z kontrahentami, powinni wprowadzać rozwiązania zabezpieczające możliwość dochodzenia praw i rozstrzygania sporów przed sądem. Jednym z nich będzie dokumentowanie wszelkich istotnych prawnie czynności (pisemnie, mailowo, sms, za pomocą komunikatorów, itp.).

Natomiast w przypadku, gdy spór sądowy stanie się nieunikniony, bardzo ważne jest, aby już na samym początku sprawy przeanalizować ją dokładnie pod kątem prawnym oraz zaplanować taktykę jej prowadzenia. Błędy popełnione na początku sprawy mogą mieć nieodwracalne skutki – w tym mogą prowadzić do przegrania sprawy.

Mateusz Dominiak

adwokat

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytanie?

skontaktuj się

Zakres usług

milewska.legal© 2024