Kto może żądać wystawienia certificat de coutume?
Każdy może żądać wystawienia certificat de coutume(interes prawny nie jest badany, jednakże w praktyce to osoba ściśle zainteresowana danym rozstrzygnięciem stara się o uzyskanie tego dokumentu). Certificat de coutume mogą zażądać także organy prowadzące postępowanie, jednakże w przypadku zaistnienia reguły kolizyjnej to strona, która zamierza się powołać na tą regułę musi przedstawić francuskim organom zaświadczenie o alternatywnej regule, obowiązującej w innym państwie. Należy podkreślić, że przedstawienie certyfikatu zwyczaju nie powoduje automatycznego związania nim. Organy francuskie, a zwłaszcza sędziowie są uprawnieni, a wręcz zobowiązani do weryfikacji znaczenia i zakresu prawa obcego i jego suwerennej interpretacji.
Kto może wystawić certificat de coutume?
Co do zasady certificat de coutume może być wystawiany przez osobę do tego uprawnioną. Należy odróżnić zwykły „certificat” od „certificat de coutume”.
Klasyczny „certificat” (tj. zaświadczenie) poświadcza okoliczność prawnądotyczącą konkretnej osoby (np. stan cywilny czy brak okoliczności wyłączających możliwość zawarcia małżeństwa w przypadku osób zamierzających zawrzeć małżeństwo w państwie obcym)i jest wydawany przez właściwy urząd (np. Urząd Stanu Cywilnego). Następnie na jego podstawie ambasada Francji lub konsulat wydaje „certificat” i jest to z reguły dokument bezpłatny.
Certificat de coutume natomiast wskazuje ogólne reguły (przepisy) obowiązujące w danym państwie i dotyczące danego zagadnienia (np. certificat de coutume dotyczący zasad alimentacji dziecka w prawie polskim, czy zasad dziedziczenia ustawowego w polskim prawie).W takim przypadku podmiot zainteresowanyzgłasza się do wybranej przez siebie kancelarii adwokackiej lub kancelarii radcy prawnego z prośbą o przygotowanie takiego certyfikatu. Dokument ten stanowi więc w praktyce swoistą opinię prawną, a wynagrodzenie adwokata/radcy prawnegoz tytułu przygotowania certificat de coutumewynika bezpośrednio z jego umowy z klientem. Przy wyborze adwokata/radcy prawnego istotne jest, aby posiadał on możliwość przygotowania dokumentu w języku francuskim, gdyż w przypadku przygotowania certificat de coutume w języku polskim, strona będzie zobowiązana do poniesienia dodatkowych kosztów związanych z tłumaczeniem przysięgłym dokumentu.
W jakich dziedzinach prawa certificat de coutume może mieć zastosowanie?
Certificat de coutume nie jest ograniczony do konkretnych dziedzin. Najczęściej jednak jest wydawany w sprawach rodzinnych, spadkowych lub administracyjnych.
Certificat de coutume w praktyce
W praktyce certificat de coutume jest przedstawieniem przepisów prawnych adekwatnych do pytania wnioskującego. W przypadku sporów w doktrynie powinno się załączyć także reguły interpretacyjne oraz odpowiednie fragmenty z prawniczych komentarzy. Celem certificat de coutume jest obiektywne przedstawienie reguł (przepisów) obowiązujących w danym państwie, w konkretnym zakresie.Certificat de coutume powinien być pozbawiony prywatnych opinii i interpretacji adwokata lub radcy, który przygotowuje dokument.
Maria Czechowska
aplikant radcowski